- #1 -
Voltaire (1694-1778)
Voltaire 21 Kasım 1694'te Paris'te doğdu. Asıl adı Françoı's-Marie Arouet'dir. Bir Cizvit okulunda okuyup hazcı yaşam felsefesini benimsedi. 1717'de ülkeyi yöneten Orleans dükünü hicveden bir yazı yazdığı için tutuklanıp on bir ay Bastillc'de yattı. Hapisten çıktıktan sonra yazdığı Oedipe ve Henriade adlı trajedileriyle büyük başarı kazandı. Dönemin en büyük trajedi yazarı olarak anılmasıyla birlikte Voltaire ismini kullanmaya başladı. l726'da Ruhan düküyle kavga ederek Bastille'de beş ay daha kaldı, sonra da ingiltere'ye sürüldü.
Burada dönemin ünlü isimleriyle tanıştı. Edebiyat akımları ve bilimsel gelişmelerle ilgilendi. 1729da Fransa'ya döndü. Döner dönmez yeni yatırımlar yaptı ve kendine bir serwt edindi. Tarihe yöneldi, yeni bir türü deniyordu. Yayınladığı Felsefe Siizliiğii, Fransız siyasal rejimini eleştiriyordu. Yerleşik. dinsel ve siyasal kurumları açıkça karşısına alıyordu. Bu yüzden yeniden tutuklama kararı çıktı. Bunun üzerine Voitaire, Chatelet markizinin yanına sığındı. Şatosunda edebiyat çalı;mıalarımı ve tarih araştırmalarına devam etti.
Hayranı olduğu ve yazıştığı Prusya Veliahtı Il.Friedriclı tahta çıkınca, Fransız hükümeti onu yarı resmi bir görevle Berlin'e gönderdi. Voltaire yeniden yükselmişti, dostlarının yardımıyla Versailles'da tarih yazmanlığına getirildi. Yazdığı Fmıatiznı veya Mıılıanııııel Peygıınıber trajedisi bir oyundan sonra yasaklandı. Bu m<ıda Fransa kralıyla arası nçıldığı için Cenevre'ye yerleşti. Yazılarıyla protestanları kızdırdı ve J{ousseau ile arası açıldı. Diderot'nun Encydopedie'si için yazdığı Ct'nel're maddesi buradaki düşünürleri kızdırınca, Cenevre'de de killamadı. Bundan sonra İsviçre-Fransa sınırında, biri İsviçre'de diğeri Fransa'da iki malikane alarak polis takibinden kurtulmaya çalıştı.
1778'de Paris'ten gelen daveti kabul etti ve Ire11e adiı oyunun provaları için Paris'c gitti. 30 .Mart 1778 günü Fransız Akademisi'ne ve Comedie Françaisc'c kabul edildi. Mayıs 1778'de öldü.
Voltaire 21 Kasım 1694'te Paris'te doğdu. Asıl adı Françoı's-Marie Arouet'dir. Bir Cizvit okulunda okuyup hazcı yaşam felsefesini benimsedi. 1717'de ülkeyi yöneten Orleans dükünü hicveden bir yazı yazdığı için tutuklanıp on bir ay Bastillc'de yattı. Hapisten çıktıktan sonra yazdığı Oedipe ve Henriade adlı trajedileriyle büyük başarı kazandı. Dönemin en büyük trajedi yazarı olarak anılmasıyla birlikte Voltaire ismini kullanmaya başladı. l726'da Ruhan düküyle kavga ederek Bastille'de beş ay daha kaldı, sonra da ingiltere'ye sürüldü.
Burada dönemin ünlü isimleriyle tanıştı. Edebiyat akımları ve bilimsel gelişmelerle ilgilendi. 1729da Fransa'ya döndü. Döner dönmez yeni yatırımlar yaptı ve kendine bir serwt edindi. Tarihe yöneldi, yeni bir türü deniyordu. Yayınladığı Felsefe Siizliiğii, Fransız siyasal rejimini eleştiriyordu. Yerleşik. dinsel ve siyasal kurumları açıkça karşısına alıyordu. Bu yüzden yeniden tutuklama kararı çıktı. Bunun üzerine Voitaire, Chatelet markizinin yanına sığındı. Şatosunda edebiyat çalı;mıalarımı ve tarih araştırmalarına devam etti.
Hayranı olduğu ve yazıştığı Prusya Veliahtı Il.Friedriclı tahta çıkınca, Fransız hükümeti onu yarı resmi bir görevle Berlin'e gönderdi. Voltaire yeniden yükselmişti, dostlarının yardımıyla Versailles'da tarih yazmanlığına getirildi. Yazdığı Fmıatiznı veya Mıılıanııııel Peygıınıber trajedisi bir oyundan sonra yasaklandı. Bu m<ıda Fransa kralıyla arası nçıldığı için Cenevre'ye yerleşti. Yazılarıyla protestanları kızdırdı ve J{ousseau ile arası açıldı. Diderot'nun Encydopedie'si için yazdığı Ct'nel're maddesi buradaki düşünürleri kızdırınca, Cenevre'de de killamadı. Bundan sonra İsviçre-Fransa sınırında, biri İsviçre'de diğeri Fransa'da iki malikane alarak polis takibinden kurtulmaya çalıştı.
1778'de Paris'ten gelen daveti kabul etti ve Ire11e adiı oyunun provaları için Paris'c gitti. 30 .Mart 1778 günü Fransız Akademisi'ne ve Comedie Françaisc'c kabul edildi. Mayıs 1778'de öldü.